บ้านทรายทอง พ.ศ. 2499

เป็นภาพยนตร์ชีวิตยอดเยี่ยม สีสด
รักกระจุ๋มกระจิ๋ม หวานชื่น
ซึ้งใจยิ่งกว่าสลักจิต
ที่ เสรีภาพยนตร์
กล้ารับรองว่าดีจริง!
-ใบปิดโดย วัฒนศิลป

ฟิล์ม 16 มม. / สี (ธรรมชาติ) / พากย์ / ความยาว … นาที
4 สิงหาคม 2499
ฉายที่ศาลาเฉลิมกรุง
บริษัทสร้าง โยคีสถานสี่พระยา
ผู้อํานวยการสร้าง วิรัช พึ่งสุนทร
ผู้ประพันธ์ ก. สุรางคนางค์
ผู้กํากับ วิรัช พึ่งสุนทร
ผู้เขียนบท วิรัช พึ่งสุนทร
ผู้ถ่ายภาพ สิน นาคเสวี
ผู้พากย์ เทพา – อาภรณ์ และจิตรา

เรื่องย่อ

เจ้าพระยาราชาพิพิธ ต้นตระกูล พินิตนันท์  เจ้าของคฤหาสน์บ้านทรายทอง มีลูกชายสองคน คนโตคือพระยาราชาพิพิธ รับราชการเจริญรอยตามพ่อ ส่วน สุรพล ลูกคนรองไม่ยอมทำงานรับราชการ จึงถูกตัดออกจากกองมรดก เมื่อเจ้าพระยาราชาพิพิธถึงแก่กรรม ภรรยาของท่าน เป็นห่วงสุรพล ลูกชายคนเล็ก จึงทำพินัยกรรมยกบ้านทรายทองให้กับสุรพล แต่พระยาราชาพิพิธไม่ยอมปฎิบัติตาม กลับยึดบ้านทรายทองเป็นของตน

สุรพลมีลูกชายคือพนา นิสัยคล้ายตนเอง ขยัน ทํางานจนได้เป็น พระยาดุลยธรรมพินิจ พนาแต่งงานกับหญิงชาวบ้านและมีลูกสามคนคือ พจมาน (เรวดี) พจนา และพจนีย์ ต่อมาพนาป่วยหนักก่อนสิ้นใจได้สั่งเสียให้พจมานไปอยู่กับ หม่อมพรรณราย (กำจาย) บุตรสาวของพระยาราชาพิพิธที่บ้านทรายทอง

หม่อมพรรณรายเป็นคนเห็นแก่ตัว มีบุตรกับหม่อมเจ้าสว่างวงศ์สี่คนคือ ม.ร.ว.ภารดี หรือหญิงใหญ่ (สมจิตต์) ม.ร.ว.ภราดา หรือชายกลาง (ชนะ) ม.ร.ว.ภาวินี หรือหญิงเล็ก (ประภาพรรณ) และ ม.ร.ว.ภาณุทัต หรือชายน้อย หม่อมพรรณรายไม่อยากอุปการะพจมาน จึงร่วมกับหญิงเล็กกลั่นแกล้งพจมาน มีเพียงหญิงใหญ่และชายกลางคอยช่วยเหลือ

ต่อมาชายกลางต้องเดินทางไปปฎิบัติราชการต่างประเทศ หม่อมพรรณรายกับหญิงเล็กยิ่งกลั่นแกล้งพจมานหนักยิ่งขึ้น ทำให้หม่อมเจ้าเอนก (ลือชัย) คู่หมั้นของหญิงเล็กเห็นธาตแท้ที่ร้ายกาจของหญิงเล็ก จึงขอถอนหมั้น และหันมาสนใจพจมานแทน

พระยาราชาพิพิธซึ่งกําลังอยู่ในบั้นปลายชีวิต เริ่มรู้สึกผิดในสิ่งที่ตนเองทําไว้จึงคิดจะคืนบ้านทรายทอง แต่พจมานปฏิเสธและกลับไปหาแม่ที่อยุธยา เมื่อชายกลาง กลับจากต่างประเทศจึงรีบลงเรือไปตามพจมาน และ ขอร้องให้พจมานเลือกว่าจะแต่งงานกับใครระหว่าง เศรษฐีอยุธยาหรือหม่อมเจ้าอเนก แต่พจมานไม่ขอเลือก ทั้งสองคนเพราะได้มอบหัวใจให้ชายกลางซึ่งคอยช่วย เหลือเธอมาโดยตลอด

นักแสดง

เรวดี ศิริวิไล เป็น พจมาน พินิตนันทน์
ชนะ ศรีอุบล – คุณชายกลาง (ม.ร.ว.ภราดาพัฒน์ระพี สว่างวงศ์)
กำจาย รัตนดิลก – หม่อมแม่ (หม่อมพรรณราย สว่างวงศ์)
สมจิตต์ ทรัพย์สำรวย – หญิงใหญ่ (ม.ร.ว.หญิงภารดีสว่างวัฒน์ สว่างวงศ์)
ประภาพรรณ นาคทอง – หญิงเล็ก (ม.ร.ว.หญิงภาวิณีจรัสเรือง สว่างวงศ์)
ปรีชา บุณยเกียรติ เป็น ม.จ. อเนกนพรัตน์
ลือชัย นฤนาท – นกุล
สมพงษ์ พงษ์มิตร เป็น นายจร
พริ้ง บัวสีม่วง เป็น ยายเอม
ต่วน ยาวะประภาษ, เดชา เวศอุไร, แฉล้ม โทณวนิก, พิชัย จิตรีขันธ์, ประพิศ ทัตตานนท์, บุษบง ศิริกายะ, สุนันท์ สิทธิสุข, ทวน พรมกฤต, สันติชัย นาคเสวี

บ้านทรายทอง พ.ศ.  2523