จำลอง หญิงสาวที่เป็นลูกสาวของนักร้องลำตัดชื่อดัง ต้องกลายมาเป็นทาสขัดดอกพร้อมกับ ก้อย พี่ชายในเรือนของ นพ เพราะพ่อของทั้งคู่เสียการพนัน พ่อแม่ของเธอจมน้ำตายก่อนจะมาไถ่ตัวทั้งคู่ไป นพหวังจะเอาจำลองมาเป็นอนุอีกคนแต่จู่ๆ จำลองก็ตั้งท้องขึ้นมา นพสอบสวนจำลองอย่างหนัก โดยมี น้อม ผู้เป็นน้องชายและ ฉายแสง น้องสะใภ้อยู่ด้วย แม้จะถูกเฆี่ยนตีอย่างหนักจำลองไม่ปริปากพูดถึงพ่อของเด็กแม้แต่น้อย จำลองสิ้นใจในวันที่คลอดลูกสาวออกมาโดยทิ้งปริศนาชาติกำเนิดของลูกสาว และทิ้งสมบัติเพียงชิ้นเดียวคือพระพุทธรูปห้อยคอเอาไว้ให้ลูกของตน เมื่อ จำเรียง แตกเนื้อสาวก็ได้รู้เรื่องราวของจำลองแม่ของตนจากลุงก้อย และถูกสอนให้รักนวลสงวนตัวอย่างทำตัวเหมือนแม่ แต่เพราะ พัฒน์ ลูกชายคนเดียวของนพหมายปองในตัวจำเรียง ทั้งคู่ต่างมีใจให้กันและจำเรียงรักพัฒน์จนยอมมอบร่างกายและหัวใจให้พัฒน์ ทั้งคู่แอบนัดพบกันโดยมี มิตร หัวหน้าช่างประจำโรงเหล็กเป็นคนช่วยเหลือ มิตรยอมรับตรงๆ ว่าแอบรักจำเรียง แต่มิตรเต็มใจที่จะหยุดความคิดนั้นเมื่อเจ้านายหมายปอง ฉุน หัวหน้าทาสเรือนนพเป็นคนคอยดูแลความสงบของเรือนทาส ลับหลังฉุนชอบลวนลามทาสสาวๆ และชอบแทะโลมจำเรียง มิตรปกป้องจำเรียงทุกครั้งที่ฉุนจะลวนลามทำให้ทั้งคู่เป็นศัตรูกัน ความรักของพัฒน์และจำเรียงกำลังหวานชื่น แต่แล้วพัฒน์ก็ถูกสั่งให้ไปเมืองน่านกะทันหันเพื่อไปรับตัว โฉมฉาย ลูกสาวของน้อมและฉายแสงมาอยู่อยุธยาสักระยะ เพื่อหวังจะให้ออกห่างจากคนเลี้ยงช้างที่โฉมฉายสนิทสนมเป็นพิเศษ ก่อนเดินทางพัฒน์อดเป็นห่วงจำเรียงไม่ได้จึงสั่งให้มิตรดูแลเป็นอย่างดี มิตรรับคำจะปกป้องจำเรียงด้วยชีวิต การเดินทางไปเมืองน่านเต็มไปด้วยความยากลำบากและใช้เวลานานแรมเดือน ตั้งแต่พัฒน์ไปถึงเมืองน่านโฉมฉายเอาอกเอาใจพัฒน์เป็นพิเศษ อีกทั้งยังทำตัวสนิทสนมจนพัฒน์อึดอัดใจ โฉมฉายออกอุบายต่างๆ ให้พัฒน์สนใจ แต่ด้วยความรักมั่นที่มีต่อจำเรียงทำให้พัฒน์ไม่เคยเผลอใจแม้สักครั้ง ช่วงเวลาที่พัฒน์ไปเมืองน่านจำเรียงเริ่มมีอาการแพ้ท้องจนผู้คนทั่วไปเริ่ม ลือ มิตรรู้ว่าเด็กในท้องจำเรียงต้องเป็นลูกของพัฒน์อย่างแน่นอน แม่ของพัฒน์ให้ฉุนเอาจดหมายไปส่งที่ชัยนาทเพื่อสู่ขอ แววตา ลูกสาวของพี่ชายเป็นสะใภ้ ระหว่างเดินทางกลับอยุธยาโฉมฉายเป็นไข้ป่า พัฒน์จึงต้องแวะที่ชัยนาทบ้านของปู่กับย่าเพื่อรักษาโฉมฉาย และเค้าก็ได้เจอกับแววตาที่นั่นเอง โฉมฉายทำตัวสนิทสนมกับแววตาเพราะมีแผนในใจ เมื่อฉุนกลับมาจากชัยนาทก็รู้ข่าวเรื่องจำเรียงท้อง จึงนำเรื่องไปบอกนพให้สั่งลงโทษข้อหาที่สมสู่กับทาสด้วยกันจนท้อง มิตรออกรับแทนเพื่อปกป้องเมียนายของตนไม่ให้เจ็บตัว แต่ทั้งสองก็ไม่พ้นผิดต่างก็ถูกลงโทษ แต่พอพัฒน์กลับมามิตรกับจำเรียงก็พ้นข้อครหาพัฒน์บอกฉุนว่าจำเรียงท้องกับตน และให้ฉุนสาบานว่าจะไม่บอกเรื่องนี้กับใคร แต่ตอนที่อยู่ที่อยุธยาโฉมฉายและ เรือนแก้ว คนสนิทออกเที่ยวเตร่ทุกวันโดยมีฉุนดูแล ฉุนมีความสัมพันธ์กับเรือนแก้วเพราะหวังเข้าถึงโฉมฉาย ฉุนขอตามโฉมฉายกลับเมืองน่านและบอกความจริงที่พัฒน์เป็นพ่อของเด็กในท้อง จำเรียง ตั้งใจสร้างรอยแค้นแก่โฉมฉาย นวลได้รับข่าวว่าแววตาเสียชีวิตอย่างกะทันหัน มีเพียงโฉมฉายที่รู้ว่าเป็นเพราะยาพิษที่ตนวางเพราะต้องการให้แววตาตาย ฉุนออกอุบายเพื่อแก้แค้นมิตร ขณะที่โฉมฉายต้องการล้างแค้นจำเรียงโดยจับจำเรียงไปมัดไว้ในโรงเหล็ก ตบตีและหวังจะทำให้เสียโฉม แต่ก็พลาดไปโดนเรือนแก้วแทน แต่มิตรและสาหร่ายรู้ทันในอุบายจึงมาช่วยได้ทัน น้อมและโฉมฉายเห็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทั้งหมด แต่มิตรกลับเล่าความจริงทั้งหมดให้นพฟังโดยไม่พาดพิงถึงโฉมฉายเลย พัฒน์จึงแสดงน้ำใจโดยการไถ่ตัวมิตรกับสาหร่ายเป็นอิสระ พัฒน์บอกกับนพว่าตนเป็นพ่อของลูกในท้องจำเรียง และยื่นกระดาษแผ่นเล็กๆ หนึ่งใบ ซึ่งจำเรียงบอกว่าหล่นมาจากโฉมฉายที่โรงเหล็กและจำเรียงก็เก็บไว้ได้ ข้อความในนั้นบอกว่าน้อมคือพ่อของจำเรียง ปมปริศนาเรื่องใครเป็นพ่อของจำเรียงก็ถูกเปิดเผย นพทราบเรื่องจึงบอกน้องชายน้อมทราบเรื่องก็ยอมรับแต่โดยดี ขณะที่ฉายแสงโกรธมากและต่อว่าน้อมอย่างหนัก น้อมทนไม่ได้จึงไล่เมียและลูกไปอยู่เมืองน่าน สุดท้ายโฉมฉายสำนึกผิดขอให้จำเรียงอโหสิให้ซึ่งจำเรียงก็ยินดี มิตรและสาหร่ายก็ได้รับการไถ่ตัวพร้อมได้รับของขวัญพิเศษจากพัฒน์ จำเรียงแต่งงานกับพัฒน์แล้วคลอดลูกอยู่พร้อมหน้ากับครอบครัวของตนอย่างมี ความสุข

รายชื่อนักแสดง เรือนรักเรือนทาส
ชาคริต แย้มนาม รับบท พัฒน์
ศิริลักษณ์ ผ่อนโชค รับบท จำลอง / จำเรียง
ธัญญาเรศ เองตระกูล รับบท โฉมฉาย
สันติสุข พรหมศิริ รับบท นพ
สินิทรา บุญยศักดิ์ รับบท ฉายแสง
กมล ศิริธรานนท์ รับบท น้อม
สุพรรณษา เนื่องภิรมย์ รับบท นวล
จาตุรงค์ โกลิมาศ รับบท ก้อย
พิเชษฐไชย ผลดี รับบท มิตร
พรรษชล สุปรีย์ รับบท สาหร่าย