บ้านฉัตราการเรือนไทยหลังงามที่ ล้อมเดือน (ฝนทิพย์ วัชรตระกูล) อาศัยอยู่ในรั้วเดียวกันมาตั้งแต่เด็กกำลังจะถูกยึด เพราะคุณนายลินดา (ดร.ปัทมาฆะ สุคนธมาน) ยอมให้ กันต์ลอง (ปัญญาพล เดชสงค์) ลูกเขยที่ไม่เอาไหนเอาโฉนดไปจำนองไว้กับ เจ้าสัวธารินทร์ (กลศ อัทธเสรี) จอมงกและหน้าเลือด เพื่อเอาเงินไปลงทุนทำผับ ตามคำวิงวอนขอร้องของ ลีลาวดี (แวร์ โซว) ลูกสาวซึ่งเป็นแม่ม่ายลูกติด ที่หลงผัวหนุ่มจนไม่ลืมหูลืมตา แต่ทั้งลูกสาวและลูกเขยไม่เคยส่งทั้งต้นและดอกตามที่รับปากเอาไว้

ถึงแม้ล้อมเดือนจะได้ชื่อว่าเป็นทายาทของตระกูลฉัตราการ แต่เธอก็ไม่เคยได้รับการเลี้ยงดูอย่างดีเหมือน ปานฉัตร (ณัฐวรา หงษ์สุวรรณ) ลูกสาวของลีลาวดี เพราะคุณนายลินดาโกรธ อานนท์ (เจษฏา รุ่งสาคร) ลูกชายคนเล็กที่ไปคว้าเอา ดวงดาว (ชัชฏาภรณ์ ธนันทา) สาวรับใช้ในบ้านมาเป็นเมีย ล้อมเดือนจึงต้องอยู่เหมือนคนอาศัยที่ เรือนล้อมรัก บ้านหลังเล็กที่พ่อสร้างไว้อยู่กับแม่และลูก เมื่อพ่อกับแม่จากโลกนี้ไปก่อน ล้อมเดือนจึงต่อสู้ดิ้นรนหาเงินเลี้ยงตัวเองและเรียนหนังสือไปด้วย โดยมี แป๋วแหวว (กรุณา มอริส) คนรับใช้ที่อยู่กันมานานและ ม่านไผ่ (ธราภา กงทอง) เพื่อนนักศึกษาคอยเป็นกำลังใจ

แทนตะวัน (กันตพงศ์ บำรุงรักษ์) ลูกชายสุดรักสุดหวงคนเดียวของเจ้าสัวธารินทร์ ถูกส่งให้ไปหัดทวงหนี้กับลูกหนี้ที่ผิดนัด โดยมี พงษ์ทวี หรือ โกโผ่ง (ปราบ ยุทธพิชัย) คอยเป็นพี่เลี้ยง แต่แทนตะวันไม่เคยทำสำเร็จแม้แต่รายเดียว รวมทั้งลูกหนี้ที่บ้านฉัตราการ เพราะเขาเป็นคนจิตใจดีมีเมตตาต่างจากผู้เป็นพ่อ

ล้อมเดือนไปขายของริมฟุตบาธแล้วถูกเทศกิจไล่จับ จึงวิ่งมาหลบในรถของแทนตะวันที่ลืมล็อคประตู พอลงจากรถด้วยความรีบร้อนเลยทำหนังสือเรียนหล่นเอาไว้ แทนตะวันจึงเอามาคืนให้และอดสงสัยไม่ได้ว่า ทำไมเธอจึงต้องทำงานหาเงินเลี้ยงตัวเอง ทั้ง ๆ ที่ก็เป็นลูกหลานของบ้านฉัตราการ

แทนตะวันได้โอกาสที่ เยาวลักษณ์ (ฐรินดา กรรณสูต) น้าสาวที่รักตัวเองเหมือนลูก โกรธผู้เป็นพ่อที่ไปแสดงท่าทีหึงหวง นิพนธ์ (ธัญวิศิษฐ์ เสียงหวาน) อาจารย์ที่มาสอนทำอาหารแบบตัวต่อตัวถึงบ้าน แทนตะวันเลยบอกว่าถ้าจะให้น้าสาวหายโกรธ พ่อจะต้องเลื่อนกำหนดยึดบ้านฉัตราการออกไป แทนตะวันเอาข่าวดีเรื่องเลื่อนการยึดบ้านไปบอกล้อมเดือน ทำให้ทุกคนรู้สึกโล่งใจ แต่ล้อมเดือนกลับทำงานหาเงินหนักขึ้น เพื่อจะเอาเงินมาช่วยคุณย่าไถ่บ้านคืนให้ได้

พิณนรี (บัณฑิตา ฐานวิเศษ) ดารานางแบบชื่อดังโมโหที่ถูกเจ้าสัวสั่งห้ามไม่ให้คบกับลูกชาย เธอจึงส่งรูปที่ใกล้ชิดกับแทนตะวันไปให้หนังสือพิมพ์ลงข่าว เจ้าสัวโมโหมากจึงไปว่าจ้างล้อมเดือนให้มาเป็นคู่รักกำมะลอของแทนตะวัน เพราะเจ้าสัวรู้จักล้อมเดือนตอนที่พงษ์ทวีขับรถไปชนเธอ เจ้าสัวจึงนึกชอบในความงกแบบตรงไปตรงมาของล้อมเดือน โดยที่ไม่รู้ว่าเธอเป็นลูกหลานบ้านฉัตราการ ล้อมเดือนยอมรับงานเพราะเห็นว่าเป็นรายได้ดี และยังมีสัญญาที่จะไม่ทำให้เธอต้องเสียหายหรือเสียเปรียบ เพราะล้อมเดือนเรียนด้านกฎหมายจึงทำทุกอย่างแบบรัดกุม แทนตะวันดีใจที่รู้ว่าล้อมเดือนคือผู้หญิงที่พ่อจ้างมาเป็นคู่รักชั่วคราว คุณนายลินดาพอรู้เรื่องจากลีลาวดีจึงเรียกล้อมเดือนมาต่อว่า ที่เธอจะทำให้ชื่อเสียงของตระกูลเสียหาย และไม่ชอบเอาหลานสาวไปขัดดอกด้วย

เมื่อครบกำหนดบ้านฉัตราการต้องถูกยึดตามสัญญา เพราะกันต์ลองกับลีลาวดีไม่มีปัญญาหาเงินมาไถ่ถอนได้ คุณนายลินดาจำเป็นต้องมาพูดกับล้อมเดือนเพื่อให้หลานนอกคอก ช่วยไปขัดดอกเป็นเวลา 1 ปีตามข้อเสนอแนะของแทนตะวัน ล้อมเดือนยอมเพราะไม่อยากให้บ้านต้องตกเป็นของคนอื่น โดยล้อมเดือนขอให้แทนตะวันจดทะเบียนสมรสกับเธอ เพื่อป้องกันเกียรติของเธอที่แทบไม่มีเหลือแล้ว และเธอก็จะเซ็นใบหย่าไว้ให้โดยไม่เรียกร้องอะไรเมื่อครบสัญญา

เจ้าสัวตกใจเมื่อรู้ว่าเด็กสาวที่ตัวเองเคยจ้างมาเป็นคู่รักกำมะลอให้กับลูกชาย เป็นหลานสาวขัดดอกของคุณนายลินดา จึงไล่ล้อมเดือนออกจากบ้านแต่เธอไม่ยอมไป เพราะทุกอย่างต้องเป็นไปตามสัญญา และล้อมเดือนยังได้ทำงานในฝ่ายกฎหมายของบริษัทอีก เยาวลักษณ์เห็นดีด้วยเพราะรักและเอ็นดูล้อมเดือน ทำให้เจ้าสัวไม่กล้าขัดเพราะตัวเองแอบรักน้องเมียอยู่ เจ้าสัวไม่ยอมแพ้ง่าย ๆ จึงแกล้งล้อมเดือนให้ทำงานบ้านเยี่ยงคนรับใช้บ้าง ให้ไปเจรจาเรื่องไล่ที่หรือทวงหนี้ที่ไม่น่าจะได้คืน เพื่อเป็นการบีบล้อมเดือนทางอ้อม ถ้าทำไม่สำเร็จก็จะถูกยกเลิกสัญญา แต่ล้อมเดือนทำทุกอย่างสำเร็จชนิดที่เจ้าสัวคาดไม่ถึง และยังให้ หม่าเหมิ่น (ขมิ้น เชิญยิ้ม) คนขับรถคอยสะกดรอยตามแทนตะวันว่าแอบไปไหนกับล้อมเดือนบ้างหรือไม่

ธีระ (เจจินตัย อันติมานนท์) กันต์ลอง และ พิณนรี ร่วมมือกันเพื่อหาคนมาซื้อบ้านฉัตราการ โดยให้พิณนรีเข้าไปล้วงความลับเรื่องธุรกิจของเจ้าสัว เพราะตัวเธอเองก็ต้องการที่จะไปจับแทนตะวันอยู่แล้ว ส่วนคุณนายลินดารู้ทันความเลวของลูกเขย จึงไม่ยอมให้ความช่วยเหลือลีลาวดีในเรื่องเงินอีก ม่านไผ่รู้เรื่องที่ธีระกับกันต์ลองวิ่งเต้นขายบ้านฉัตราการ จึงเตือนล้อมเดือนให้รู้ตัว แทนตะวันพยายามจะเอาชนะใจล้อมเดือนให้ได้ แต่ล้อมเดือนปิดกั้นหัวใจของตัวเอง เพราะคิดว่าเธอเป็นเพียงผู้หญิงขัดดอกเท่านั้น

ล้อมเดือนตัดสินใจพาปานฉัตรมาอยู่ในบ้านเจ้าสัวเพราะไม่มีทางเลือก มิฉะนั้นปานฉัตรจะหาเงินใช้ด้วยการถ่ายรูปโป๊ลงหนังสือตามคำยุยงของกันต์ลองอีก จนทำให้คุณย่าเกิดความอับอายและไม่สบายใจ พอเข้ามาอยู่ในบ้านเจ้าสัวปานฉัตรโดนดูถูกว่าเป็นนางแบบโป๊ และยังต้องทำงานบ้านเหมือนคนรับใช้ เพราะแป๋วแหววบอกว่าทุกคนที่อยู่บ้านนี้ต้องช่วยกันทำงานบ้านด้วย พอมีโอกาสปานฉัตรจึงแอบย่องเข้าห้องแทนตะวัน พอเจ้าสัวจับได้จึงไล่เธอออกจากบ้านทันที พอกลับบ้านฉัตราการปานฉัตรก็โดนกันต์ลองข่มขืน เพราะคุณนายลินดากับลีลาวดีไปถือศีลอยู่ที่วัด โชคดีที่ล้อมเดือนมาช่วยไว้ทัน ทำให้ปานฉัตรและ กระแต (ธิญดา เจริญรัตน์) คนรับใช้ของลีลาวดี เริ่มเห็นความดีของล้อมเดือนและเห็นความเลวของกันต์ลอง แต่ปานฉัตรไม่ยอมเอาเรื่องกันต์ลอง เพราะไม่อยากให้แม่และยายต้องเสียใจ

กันต์ลอง ธีระ และ พิณนรี วางแผนจับเจ้าสัวไปเรียกค่าไถ่ 50 ล้านบาท เพื่อจะได้เอาเงินมาไถ่บ้านฉัตราการ ส่วนที่เหลือจะได้แบ่งกันใช้ แต่กันต์ลองทำความลับรั่วแทนตะวันและล้อมเดือนจึงไปช่วยเจ้าสัวสำเร็จ ล้อมเดือนขอร้องไม่ให้เจ้าสัวแจ้งความจับกันต์ลอง เพราะกลัวฉัตราการจะเสียชื่อเสียง เจ้าสัวจึงขอข้อแลกเปลี่ยนโดยให้ล้อมเดือนออกไปจากชีวิตของแทนตะวัน ล้อมเดือนยอมและกลับมาอยู่ที่ เรือนล้อมรัก พร้อมทั้งเปิดสำนักงานทนายความเป็นของตัวเอง โดยมีม่านไผ่และปานฉัตรมาร่วมกันทำงาน

แทนตะวันพยายามช่วยเหลือล้อมเดือนด้วยความรักอย่างจริงใจ แต่ล้อมเดือนปฏิเสธทั้ง ๆ ที่ใจยังรักแทนตะวัน พร้อมทั้งฉีกทะเบียนสมรสทิ้ง ทำให้แทนตะวันเสียใจมาก แทนตะวันยังไม่เลิกล้มความตั้งใจที่เอาชนะใจของล้อมเดือนให้ได้ ทำให้เจ้าสัวโมโหจนเผลอไล่แทนตะวันออกจากกองมรดก เพราะคิดว่ายังไงลูกชายก็ไม่ไหนไม่รอด แทนตะวันเสียใจจึงตัดสินใจออกจากคฤหาสน์หลังโต โดยไม่เอาสมบัติติดตัวมาแม้แต่ชิ้นเดียว

แทนตะวันกับนิพนธ์ร่วมหุ้นกันเปิดร้านขายลูกชิ้นปิ้ง โดยมีล้อมเดือนคอยเป็นกำลังใจ และวางแผนออกข่าวไปตามหน้าหนังสือพิมพ์ ทำให้ลูกชิ้นปิ้งทายาทเจ้าสัวโด่งดังเป็นที่รู้จักของใครต่อใคร พิณนรีเมื่อเห็นว่าแทนตะวันถูกตัดออกจากกองมรดก จึงคิดจะจับเจ้าสัวแทนเพราะเห็นแก่เงิน แต่ถูกเยาวลักษณ์เล่นงานด้วยความหึงหวง จนกระเจิงออกจากคฤหาสน์เจ้าสัวแทบไม่ทัน ล้อมเดือนเตรียมหาซื้อบ้านหลังใหม่ เพราะเธอรู้ดีว่าไม่มีทางหาเงินมาไถ่บ้านฉัตราการได้แน่นอน

เมื่อครบกำหนดวันที่บ้านฉัตราการจะถูกยึด เจ้าสัวมาประกาศความเป็นเจ้าของด้วยความภาคภูมิใจ แต่พอเดินลงมาจากบันไดบ้านฉัตราการ เจ้าสัวก็ล้มลงมาอย่างกระทันหัน ทำให้กลายเป็นอัมพฤกษ์ แทนตะวันต้องกลับไปดูแลเจ้าสัวเพื่อทดแทนบุญคุณ ทำให้ต้องห่างเหินจากล้อมเดือน กันต์ลองแกล้งทำดีกับลีลาวดี เพื่อใช้เธอไปขอร้องให้คุณนายลินดาเซ็นยินยอมขายบ้าน แต่พูดไม่สำเร็จจึงถูกกันต์ลองลงมือทำร้ายด้วยความโมโห แทนที่ลีลาวดีจะตาสว่างเพราะปานฉัตรก็ได้พูดเตือนสติไปแล้ว แต่เธอกลับคิดว่าปานฉัตรไปเป็นพวกของล้อมเดือนแล้ว จึงรุมใส่ร้ายกันต์ลอง เธอจึงไม่เชื่อใครนอกจากตัวเอง กันต์ลองได้ใจจึงลอยหน้าอยู่ในบ้านฉัตราการได้ต่อไป เมื่อสบโอกาสก็ใช้กำลังเข้าปลุกปล้ำปานฉัตรอีก แต่ครั้งนี้ชีวิตถึงฆาตลีลาวดีมาพบพอดี เธอจึงตัดสินใจฆ่ากันต์ลองเพื่อปกป้องลูกสาว ล้อมเดือนยื่นมือเข้ามาเป็นทนายว่าความให้ จนลีลาวดีหลุดพ้นข้อหาฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา เมื่อสิ้นกันต์ลองทุกคนในบ้านฉัตราการกลับมามีความสุขกันอีกครั้ง และพร้อมที่จะไปใช้ชีวิตที่บ้านหลังใหม่ด้วยกัน

เมื่อรักแท้ถูกตีราคาเป็นเรื่องเงินทอง จิตใจที่ดีงามถูกมองข้ามเพียงเพราะอคติ แล้วจะมีสิ่งใดที่เอาชนะจิตใจที่มืดบอดของเจ้าสัวธารินทร์ได้ ล้อมเดือนจะมีวันทำความฝันของตัวเองให้เป็นจริงได้หรือไม่ เรือนล้อมรัก บ้านที่เคยเต็มไปด้วยความอบอุ่น และความทรงจำของพ่อกับแม่จะไกลเกินเอื้อมสำหรับเด็กกำพร้าอย่างเธอหรือ ไม่ ติดตามหาคำตอบ และเป็นกำลังใจในรักแท้ที่ต่างฐานะ ระหว่างล้อมเดือนและแทนตะวัน ใน ละครเรือนล้อมรัก